Αρχαιότητα | Μεσαίωνας | Σήμερα | Στατιστικά πληθυσμού του Δήμου |

Τουριστικός Οδηγός Γέρακα

Ιστορία

Αρχαιότητα

Η αρχαία ονομασία της περιοχής "Γαργηττός" εμφανίζεται σε πληθώρα κειμένων και δηλώνει τις νότιες προσβάσεις του Πεντελικού. Σύμφωνα με παραδόσεις ο Γαργηττός ήταν αρχαίος λαϊκός ήρωας που κατοικούσε στις παρυφές του Βριλησσού και στο σημείο αυτό τοποθετείται ο Αρχαίος Δήμος Γαργηττού της Μεσογαίας.

Ο Γέρακας στην αρχαιότητα αποτελούσε τον αττικό Δήμο Γαργηττού της Αιγηίδος Φυλής που τοποθετείτο στη μεσόγαια χώρα, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση του Κλεισθένη. Η τοποθεσία του Γαργηττού έγκειται στην καρδιά της μεσογαίας, η οποία οριοθετείται μεταξύ Φλύας-Δεκέλειας-Αφιδνών και Αγνούντος. Η έκταση αυτή ονομάζεται μεσογαία καθότι, σύμφωνα με τα διοικητικά όρια της Αθήνας, βρίσκεται ακριβώς στο μέσον της γης, με τη Μεγαρίδα να υπάγεται στη Βοιωτία, την Ωρωπία στην Εύβοια, ενώ το Λαύριο να αποτελεί παραλιακή έκταση των Αθηνών στα ανατολικά και η Ελευσίνα στα δυτικά. Ο Δήμος Γαργηττού συμμετέχει στην Αθηναϊκή Πολιτεία, στέλνοντας 4 βουλευτές για να τον εκπροσωπήσουν.

Τα ερείπια του αρχαίου ναού Παλληνίδος Αθηνάς που κείτονται στην οδό Ανδρούτσου, ενώ ευρήματα στο Σταυρό από τον 5ο αιώνα π.Χ. και μέχρι την ρωμαϊκή κατάκτηση, μαρτυρούν τον εποικισμό της ευρύτερης περιοχής.

Σύμφωνα με τον καταγόμενο εκ του Γαργηττού ιστορικό Επίκουρο, στην περιοχή του ετάφη το νεκρό σώμα του Ευρυσθέα, αντιπάλου του Ηρακλή που κέρδισε τη βασιλεία στις Μυκήνες μετά από μάχη στο Μαραθώνα, όπου ετάφη η κεφαλή του απέναντι από τον φημισμένο αρχαίο ναό της "Παλληνίδος Αθηνάς". Πρόκειται για ένα μεγαλοπρεπή ναό όπου λατρεύεται η προστάτιδα του αττικού κράτους, συγκεντρώνοντας το σεβασμό, καθώς και το λατρευτικό και συνάμα εμπορικό ενδιαφέρον της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για ναό ομόλογο εκείνου του Ποσειδώνος στο Σούνιο, της Νεμέσεως στο Ραμνούντα και του Ηφαίστου στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών. Συνδέεται δε με λίθινες οδικές αρτηρίες με την Αθήνα και λοιπές πόλεις της Αττικής.

Αναφορές στο Γαργηττό γίνονται σε κείμενα του Παυσανία που τον αναφέρει ως πατέρα του Ίωνα. Όταν οι Παλλαντίδες, κάτοικοι της αρχαίας Παλλήνης, εξεγέρθηκαν σε πόλεμο κατά του Θησέα, βασιλιά των Αθηνών, ο γενάρχης και αρχηγός αυτών Πάλλας, βαδίζοντας προς την Αθήνα, άφησε μέρος του στρατού του με τους δύο γιους του στη θέση Γαργηττό, στήνοντας εκεί ενέδρα κατά του Θησέα.

Δείτε αναφορές για τον Γαργηττό στα αρχαία κείμενα ...

Μεσαίωνας

Κατά το μεσαίωνα, η περιοχή αποκαλείτο Καρυττός, τοπίο έντονης θρησκευτικής δράσης, όπου διασώζεται μέχρι και σήμερα ο Ιερός Ναός που χρησιμοποίησε ο Άγιος Τιμόθεος ως ασκηταριό ενόσω κτιζόταν η Μονή της Πεντέλης.

Η σύγχρονη ονομασία "Γέρακας" προέρχεται από το θρησκευτικό όνομα του Μεγάλου Λογοθέτη Ιέρακα (ο Ιέραξ-Γέραξ=γεράκι, του Ιέρακος-Γέρακος, τον Ιέρακα-Γέρακα), ο οποίος κατείχε μεγάλες εκτάσεις της περιοχής το 16ο αιώνα μ.Χ. που βρίσκονταν υπό ιδιοκτησιακή αμφισβήτηση από τον ιδρυτή της Ιεράς Μονής Πεντέλης Τιμόθεο και την Αγία Φιλοθέη.

Σήμερα

Μόλις το 1980 δίνεται η έγκριση σχετικού αιτήματος από τη Νομαρχία και η γέννηση της νέας κοινότητος Γέρακα είναι γεγονός. Στα διοικητικά όρια της κοινότητος εσωκλείεται τμήμα του οικισμού του Σταυρού γύρω από το λόφο του στρατού με τις κεραίες, καθώς και οι άγονες εκτάσεις στους νότιους πρόποδες της Πεντέλης στη διαδρομή προς το σκαμμένο τμήμα του βουνού και τα άναρχα διασκορπισμένα μαρμαράδικα και πάσης φύσεως βιομηχανίες (Λεωφόρος Κλεισθένους - Αναπαύσεως).
Με άτυπο δημοψήφισμα που πραγματοποιείται αποφασίζεται η επίσημη ονομασία της κοινότητας μεταξύ των τριών οικισμών Σταυρού, Γαργηττού και Γέρακα και αποφασίζεται να δοθεί η τελευταία ονομασία.
Στις 18 Μαΐου 1990 ο Γέρακας μετατρέπεται σε Δήμο.

Στατιστικά πληθυσμού του Δήμου

Πληθυσμιακή Εξέλιξη Δήμου Γέρακα

Χρονολογία	Πληθυσμός Δήμου	Έκταση Δήμου	Πυκνότητα Δόμησης	Προστιθείς Πληθυσμός	Νέα Αύξηση Πληθυσμού	Συνολική Αύξηση
1981	6.703 κάτοικοι	11 χμ²	609 κάτοικοι/χμ²	6.703 κάτοικοι	-	-
1991	8.512 κάτοικοι	11 χμ²	773 κάτοικοι/χμ²	+ 1.809 κάτοικοι	+ 26,98%	26,98%
2001	13.921 κάτοικοι	11 χμ²	1.265 κάτοικοι/χμ²	+ 5.478 κάτοικοι	+ 64,35%	91,33%
2007	20.000 κάτοικοι	11 χμ²	1.818 κάτοικοι/χμ²	+ 6.010 κάτοικοι	+ 42,95%	134,28%
2008	22.000 κάτοικοι	11 χμ²	2.000 κάτοικοι/χμ²	+2.000 κάτοικοι	+10,00%	144,28%

Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τη Βικιπαίδεια (ηλεκτρονική,δικτυακή, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)