Τουριστικός Οδηγός Γέρακα

Αξιοθέατα

Αρχαία

Ερείπια αρχαίου Ιερού της Παλληνίδος Αθηνάς

Στις οδούς Ζαλόγγου και Ανδρούτσου την άνοιξη του 1994 κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών ανακαλύφθηκαν από την Β εφορία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων τα θεμέλια του Ιερού της Παλληνίδος Αθηνάς, ο οποίος χρονολογείται τον 5ο αιώνα π.Χ.
Οι διαστάσεις του ναού είναι 16,35μ x 32,25μ. Είχε από 13 αράβδωτους κίονες στις μεγάλες πλευρές και 6 στις μικρές. Βρέθηκαν πολλά (~200) κομμάτια από πήλινα πτηνόμορφα ειδώλια σχετικά με την αρχαϊκή φάση του ιερού που αποδεικνύουν τη λατρεία της Αθηνάς. Δεν βρέθηκαν όμως στη γύρω περιοχή τμήματα της ανωδομής, που σημαίνει ότι ο ναός αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε αλλού. Επιστύλια του Ιερού βρίσκονται εντοιχισμένα στο βυζαντινό ναό του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου. Ενα κιονόκρανο ιωνικού ρυθμού και μια επιγραφή του Ιερού φυλλάσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Επιστύλιο του Ιερού Παλληνίδος Αθηνάς εντοιχισμένο στο βυζαντινό ναό του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου

Σύμφωνα με μελέτη του καθηγητή αρχιτεκτονικής του Ε.Μ.Π κ. Μανόλη Κορρέ η μορφή που είχε ο ναός ήταν η ακόλουθη:

Αναπαράσταση του Ιερού της Παλληνίδος Αθηνάς (Σχέδιο του Καθηγητή κ. Μ. Κορρέ)

Ενα μέρος της θεμελίωσης (γύρω στα 65 τ.μ.) έχει καταστραφεί αφού είχαν ήδη οικοδομηθεί, προτού εφαρμοστεί η νομοθεσία για αυτοψία της αρχαιολογικής υπηρεσίας σε κάθε οικοδομή.
Πηγή: 'Αγγελος Κοκκαλιάρης - "Ιερό Παλληνίδος Αθηνάς" - Φωνή του Γέρακα - Νοέμβριος 2003

Βυζαντινά

Ερείπια Βυζαντινού Ναού Αγ. Ιωάννη Θεολόγου

Ο βυζαντινός ναός του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου βρίσκεται στις οδούς Μιαούλη και Αγ. Ιωάννη Θεολόγου. Χρονολογείται γύρω στον 12ο ή 13ο αιώνα μ.Χ. Ο τύπος ήταν σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, ο οποίος κατέρρευσε το 1917. Ο τρούλος στηριζόταν σε τέσσερις τετράγωνους όγκους τοιχοποιίας, οι οποίοι με το μέγεθός τους κάλυπταν τις τέσσερις γωνίες του ναού. Επίσης είχαν εντοιχιστεί επιστύλια από το αρχαίο Ιερό της Παλληνίδος Αθηνάς.
Πιθανώς αρχικά να ήταν αφιερωμένος στο Αγ. Γεώργιο αλλά μετά από ανακατασκευή του τον 16ο-17ο αιώνα πήρε τη σημερινή ονομασία. Τότε έγιναν προσθήκη διπλού νάρθηκα στην ανατολικήπλευρά στον οποίο σχηματίστηκαν καμάρες.

Με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΑ Α/Φ33/24688/2198/25-5-1974 ΦΕΚ 613/Β/19-8-1974) χαρακτηρίζεται ως "ιστορικό διατηρητέο μνημείο"

Πηγή: 'Αγγελος Κοκκαλιάρης - "Τα βυζαντινά εξωκλήσια της περιοχής μας" - Φωνή του Γέρακα - Δεκέμβριος 2003

Μεταβυζαντινό εκκλησάκι Αγ. Δημητρίου

Νεότερα

Σταθμός Αττικού Σιδηροδρόμου

Δίπλα στην κεντρική πλατεία του Γέρακα υπάρχει το διατηρητέο κτίριο του σταθμού των Αττικών Σιδηροδρόμων. Λειτουργούσε από το 1885 στη σιδηροδρομική γραμμή που ένωνε την Ομόνοια με το Λαύριο. Το 1958 σταμάτησε άδοξα όμως το κομμάτι από Ηράκλειο - Γέρακας -Λαύριο ύστερα από πιέσεις των λεωφορειούχων στις τότε κυβερνήσεις.
Το συνολικό μήκος του δικτύου ήταν 76 χιλιόμετρα . Οι σταθμοί του τρένου από Αθήνα προς την Κηφισιά ήταν οι :

- ΑΘΗΝΑ - Πλατεία Λαυρίου
- Πλατεία Κυριακού
- ΑΤΤΙΚΗ
- Κάτω Πατήσια
- Ανω Πατήσια
- Ποδαράδες (Ιωνία)
- ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ
- ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΝ
- ΚΗΦΙΣΣΙΑ
- ΣΤΡΟΦΥΛΙ
Στο Ηράκλειο γινόταν η διακλάδωση προς Λαύριο ή Κηφισιά. Οι σταθμοί από Ηράκλειο προς Λαύριο ήταν:

Τρένο Αττικού σιδηροδρόμου που βρίσκεται στο σταθμό του Μαρκόπουλου

- ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ
- ΧΑΛΑΝΔΡΙ
- Γέρακας
- Κάντζα
- Λιόπεσι
- Κορωπί
- Μαρκόπουλο
- Καλύβια
- Κουβαράδες
- Κερατέα
- Δασκαλειό
- Σπηλιαζέζα
- Θορικό
- ΛΑΥΡΙΟΝ

Στο Γέρακα περνούσε από την οδό Σόλωνος, διέσχιζε κάθετα την οδό Κλεισθένους στο ύψος της σημερινής Αττικής οδού. Οι παλιότεροι θυμούνται τη στάση λεωφορείου ως "Σίδερα" λόγω των γραμμών του τρένου. Οι γραμμές συνέχιζαν κατά μήκος του οδού Εθνικής Αντιστάσεως.
Σήμερα τα γραφεία του συλλόγου γυναικών Γέρακα "Η Εργάνη" στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως στεγάζονται σε ένα παλιό βαγόνι του Ηλεκτρικού και μας θυμίζουν το παλιό τρένο.

Βαγόνι -Γραφεία συλλόγου γυναικών Γέρακα Η Εργάνη

Δημαρχείο

Σύγχρονο, μοντέρνο, δυναμικό και φιλόξενο, το κτίριο που στεγάζει τις διοικητικές λειτουργίες του Δήμου Γέρακα αποτελεί μια αρχιτεκτονική καινοτομία, ένα κόσμημα στο κέντρο της όμορφης πόλης. Η σχεδίαση του θυμίζει μια «κιβωτό» που μεταφέρει ιδέες και ανθρώπους και που μπορεί να εναρμονίζει διαδραστικά τις υπηρεσιακές σχέσεις με τις πολιτιστικές αφού στο ισόγειο βρίσκεται η μεγάλη αίθουσα Διαλέξεων, Τέχνης και Πολιτισμού, στην οποία ως τώρα έχουν διοργανωθεί πολλές εκδηλώσεις για τους δημότες του Γέρακα.

Η βαθύτερη έννοια του σχεδιασμού, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, είναι η συγκρότηση μιας ενότητας που προορίζεται να υπηρετεί τόσο τη ζωή των κατοίκων όσο και τον Πολιτισμό γενικότερα. Έτσι δημιουργήθηκε ένας «μικρόκοσμος» που ισορροπεί τις διακριτές λειτουργίες του Δήμου, δηλαδή των γραφειοκρατικών λειτουργιών και των κοινωνικών δρώμενων .

Το κτίριο είναι τοποθετημένο στο πίσω μέρος του οικοπέδου ώστε να αφήνει μια μεγάλη πλατεία μπροστά που διευρύνει τον δημόσιο χώρο. Εξωτερικά το κτίριο έχει επενδυθεί με ξύλο προβάλλοντας τη σύνθεση του με το φυσικό περιβάλλον και το κόκκινο χρώμα στις εγκάρσιες όψεις προσδίδει στην «Κιβωτό» ζωντάνια και κίνηση. Εσωτερικά υπάρχει ένας κεκλιμένος διώροφος τοίχος που μοιάζει με φαράγγι, κατά μήκος του οποίου αναπτύσσονται τα γραφεία. Σε πολλά σημεία λόγω της κλίσης του τοίχου υπάρχει φυσικός φωτισμός από την οροφή ώστε η επαφή με τον εξωτερικό χώρο να είναι διαρκής και άμεση.

Το νέο Δημαρχείο είναι βιο-κλιματικής τεχνολογίας και έχει κατασκευαστεί έτσι ώστε να εξοικονομεί ενέργεια. Από το 2006 στεγάζονται εκεί όλες οι υπηρεσίες του Δήμου Γέρακα. Το Δημαρχείο βρίσκεται στην οδό Ιθάκης 12. Τ.Κ: 15344 τηλ: 210 6604600, fax: 210 6612965)

Η πηγή του Γέρακα

Χάρτης για τα αξιοθέατα