Γεωπάρκα - Εαρινές επισκέψεις

Με αφορμή την παρακολούθηση της ημερίδας «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO Ελλάδας - Κύπρου και Βιώσιμη Ανάπτυξη», η οποία διοργανώθηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου την Τετάρτη, 16 Ιανουαρίου 2019 και την επίσκεψη στην περιοδική έκθεση «ΜΝΗΜΕΣ ΓΑΙΑΣ- Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO» το σχολείο μας αποφάσισε να οργανώσει τις εαρινές εκπαιδευτικές επισκέψεις των δύο τάξεων του Λυκείου, Α' και Β', γύρω από τον θεματικό άξονα των Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO της Ελλάδας:

• H Α΄Λυκείου θα πραγματοποιήσει 3ήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στην Αχαΐα- Καλάβρυτα με θεματικό κέντρο την επίσκεψη στο ΓΕΩΠΑΡΚΟ ΧΕΛΜΟΥ - ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ από την Πέμπτη 18 Απριλίου έως και το Σάββατο 20 Απριλίου 2019.
• Η Β΄Λυκείου θα πραγματοποιήσει 4ήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στα Ιωάννινα με θεματικό κέντρο την επίσκεψη στο ΓΕΩΠΑΡΚΟ ΒΙΚΟΥ - ΑΩΟΥ από την Πέμπτη 18 Απριλίου έως και την Κυριακή 21 Απριλίου 2019.

Στόχος μας είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών μας στην προστασία και τον σεβασμό του περιβάλλοντος και η συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικές δράσεις ώστε να γνωρίσουν τη γεωλογική κληρονομιά της χώρας μας και να προβληματιστούν πάνω σε θέματα βιωσιμότητας των περιοχών που έχουν αναγνωρισθεί ως Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO.

Ένα παγκόσμιο Γεωπάρκο είναι ένας ενιαίος χώρος με γεωλογική κληρονομιά εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα Γεωπάρκα αξιοποιούν αυτή την κληρονομιά για την κατανόηση και την αντιμετώπιση βασικών ζητημάτων που η κοινωνία αντιμετωπίζει, στο πλαίσιο του δυναμικού πλανήτη στον οποίο ζούμε (ένας πλανήτης ο οποίος υπόκειται σε αλλαγές). Αν και ο ορισμός Γεωπάρκα δεν προσδίδει ιδιαίτερο νομικό καθεστώς, εντούτοις, τα σημαντικά σημεία/χώροι εντός ενός Γεωπάρκου πρέπει να προστατεύονται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με την τοπική, περιφερειακή ή εθνική νομοθεσία.

Ανάμεσα σε άλλα, τα Γεωπάρκα μπορούν και συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση σχετικά με διάφορους γεωλογικούς κινδύνους (όπως για παράδειγμα ηφαιστειακές εκρήξεις, σεισμοί, τσουνάμι, κατολισθήσεις, κλπ), στην από κοινού με τις τοπικές κοινωνίες προετοιμασία στρατηγικών μετριασμού και διαχείρισης καταστροφών, στη διατήρηση αρχείων των κλιματικών αλλαγών του παρελθόντος, στην εκπαίδευση για την τρέχουσα αλλαγή του κλίματος, στην υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην αξιοποίηση των καλών προτύπων του «πράσινου τουρισμού». Επίσης, τα Γεωπάρκα συμβάλλουν στην ενημέρωση σχετικά με την αειφόρο χρήση και σημασία των φυσικών πόρων (είτε αυτοί εξορύσσονται είτε υπάρχουν πάνω στη γη) και προωθούν τον σεβασμό για το φυσικό περιβάλλον και την ακεραιότητα του τοπίου.

Το Παγκόσμιο Δίκτυο Εθνικών Γεωπάρκων (GGN - Global Network of National Geoparks) αποτελεί ένα εθελοντικό και μη-κερδοσκοπικό Δίκτυο ανταλλαγής και συνεργασίας Εθνικών Γεωπάρκων, το οποίο στηρίζεται από την UNESCO. Το Δίκτυο δημιουργήθηκε με σκοπό την προστασία, ανάδειξη και προβολή τόσο της γεωλογικής, όσο και της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αγροτικών περιοχών της Ευρώπης, αναπτύσσοντας και προωθώντας εκπαιδευτικές και γεωτουριστικές δραστηριότητες με υψηλές ποιοτικά προδιαγραφές.

Μέσα από τη συμμετοχή τους στο Δίκτυο, τα Γεωπάρκα έχουν τη δυνατότητα συνεργασίας και βέλτιστων πρακτικών καθώς και να συμμετέχουν από κοινού σε έργα και προγράμματα για την ανάπτυξη προτύπων ποιότητας για όλα τα προϊόντα και πρακτικές που αφορούν τα Γεωπάρκα. Η συμμετοχή στο Δίκτυο δεν προσδίδει ιδιαίτερο νομικό καθεστώς αλλά αποτελεί ουσιαστικά μια ετικέτα, ένα σήμα ποιότητας. Το Παγκόσμιο Δίκτυο συνεδριάζει κάθε 2 χρόνια ενώ το Ευρωπαϊκό Δίκτυο συναντάται 2 φορές τον χρόνο με σκοπό την ανάπτυξη και την προώθηση κοινών δράσεων. Τα μέλη του Δικτύου αξιολογούνται κάθε τέσσερα χρόνια από ειδικούς του Δικτύου και άλλων Διεθνών Οργανισμών με στόχο τη διασφάλιση υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών σε κάθε περιοχή.

Το Εθνικό Πάρκο Βίκου-Αώου βρίσκεται στο Ν. Ιωαννίνων ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Τραπεζίτσας, του Σμόλικα, της Τύμφης και του Μιτσικελίου και ιδρύθηκε το 1973 (Π.Δ. 213/20.08.1973). (Σφήκας 2002). Η έκταση του πάρκου φτάνει τα 13.000 εκτάρια, από τα οποία τα 3.400 (34.000 στρέμματα) αποτελούν τον πυρήνα και τα 9.600 εκτάρια (96.000 στρέμματα, κατά τον Σφήκα 122.250 στρ.) την περιφερειακή ζώνη. (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, 2007). Το πάρκο είναι αλλιώς γνωστό και με την ονομασία “Ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών”.

Βόρειο όριο του Δρυμού είναι η χαράδρα του Αώου και το νότιο όριο το φαράγγι του Βίκου. Μέσα στον Δρυμό βρίσκονται 4 οικισμοί. Είναι τα χωριά Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, το Μονοδέντρι και ο Βίκος, όπου βρίσκεται και το ομώνυμο φαράγγι. Περιμετρικά στα όρια του Δρυμού βρίσκονται άλλα 6 χωριά του Ζαγορίου: η Αρίστη, ο Αγ. Μηνάς, η Βίτσα, το Καπέσοβο, το Βραδέτο και το Βρυσοχώρι. Επίσης η πόλη της Κόνιτσας και τα χωριά Καλλιθέα και Κλειδώνιά (http://www.e-city.gr/ioannina/home/view/2402.php).

Το φαράγγι του Βίκου το οποίο δημιουργήθηκε από τις έντονες γεωλογικές ανακατατάξεις, θεωρείται από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά ασβεστολιθικά φαράγγια της Ευρώπης. Έχει μήκος 12 χλμ., πλάτος που κυμαίνεται μεταξύ 200μ. και 1.5 χλμ. Και μέγιστο βάθος 1200μ..

H χαράδρα του Βίκου είναι μια από τις μεγαλύτερες και βαθύτερες του κόσμου. Είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, με κάθετους γεωλογικούς σχηματισμούς, εναλλαγή οικοσυστημάτων, πλούσια βιοπικοιλότητα και αποτελεί ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια άγριας ζωής στην Ευρώπη. Έχει καταχωρηθεί στο βιβλίο Guiness ως η πιο βαθιά, με βάθος 900 μέτρα και άνοιγμα μόνο 1100 μέτρα. Η αρχή της βρίσκεται κοντά στο χωριό Τσεπέλοβο και το τέλος της πίσω από το χωριό Βίκος, στη γέφυρα της Αρίστης. Το αρχικό τμήμα της, ένα φαράγγι ιδιαίτερα στενό, ονομάζεται Βικάκι, ενώ παρακλάδια της θεωρούνται τα φαράγγια του Μέγα - Λάκκου και της Μεζαριάς.

Τη χαράδρα διαρρέει ο ποταμός Βοϊδομάτης (παραπόταμος του Αώου, στην περιοχή λέγεται και Βίκος και δίνει το όνομά του στη χαράδρα), που έχει νερό μόνο εποχιακά. Το φαράγγι είναι υδατογενές δημιούργημα και το πέτρωμά του είναι ασβεστολιθικό, με εντυπωσιακούς τεταρτογενείς σχηματισμούς και στρώσεις φλύσχη.

H περιοχή του Εθνικού Πάρκου Χελμού- Βουραϊκού, εκτείνεται στους νομούς Αχαΐας και Κορινθίας και οριοθετείται από τους υδροκρίτες των ποταμών Βουραϊκού, Κράθι, Αροανίου και την παραλιακή ζώνη του Διακοπτού. Η οικολογική αξία της περιοχής όσον αφορά το χλωριδικό της πλούτο, είναι τεράστια. Η γεωμορφολογία τους εδάφους, η διαμόρφωση διαφορετικών οικοσυστημάτων, το υψομετρικό εύρος σε συνδυασμό με την εναλλαγή των εποχών, έχουν συμβάλλει στη διαμόρφωση ποικίλων μικροθέσεων στις οποίες τα είδη έχουν προσαρμοστεί με εντυπωσιακή εξειδίκευση. Αντίστοιχα αξιόλογη είναι και η πανίδα της περιοχής, περιλαμβάνοντας σημαντικό αριθμό εντόμων, αμφιβίων, ερπετών, πουλιών και θηλαστικών. Τα είδη αυτά αποτελούν μέρος της παγκόσμιας βιολογικής κληρονομιάς και έχουμε ηθική υποχρέωση να τα διαφυλάξουμε.