Στο πλαίσιο της συμμετοχής μας στο Δίκτυο Σχολείων ASPnet UNESCO αναπτύξαμε συνεργασία με το Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO με την υποστήριξη του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΠΕΘ και της Εθνικής Συντονίστριας ASPnet UNESCO κ. Β.Δηλάρη.
Η Β' Λυκείου πραγματοποίησε εκπαιδευτική εκδρομή στο αναγνωρισμένο Παγκόσμιο Γεωπάρκο Βίκου - Αώου.Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους που μας υποδέχθηκαν και μας συνόδευσαν στις διαδρομές:
Δρ Παπαϊωάννου Χαρητάκης, Βιολόγος, Aναπτυξιακή Ήπειρος Α.Ε.
κ.Καραμπίνας Φίλιππος, Υπεύθυνος ΚΠΕ Κόνιτσας
κ.Παναγιωτοπούλου Κατερίνα, Aναπτυξιακή Ήπειρος Α.Ε.
Με τις γνώσεις και, κυρίως, με την αγάπη τους για τον τόπο τους και την αφοσίωσή τους στο έργο τους για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος μας μετέδωσαν την αγάπη τους και άναψαν τη διάθεση σε πολλούς από εμάς να επισκεφθούμε ξανά αυτά τα μέρη και να ακολουθήσουμε άλλες, πιο δύσκολες διαδρομές!
Η 2η ημέρα ήταν αφιερωμένη στο νοτιοανατολικό τμήμα του Γεωπάρκου του Βίκου - Αώου και συγκεκριμένα στα σημεία Χαράδρα Βίκου-Θέση θέας Οξιά, Χαράδρα Βίκου- χωριό Βίτσα, Γέφυρα του Μίσου, Γέφυρα Κόκκορη-Νούτσου, Τσεπέλοβο.
Μετά την πρωινή αφύπνιση η ομάδα μας αναχώρησε προς το Ζαγόρι.
Μετά από διαδρομή 40-45 λεπτών φθάσαμε στο Συνεδριακό Κέντρο στα 'Ανω Πεδινά του Δήμου Ζαγορίων. Μας υποδέχθηκαν ο Δήμαρχος κ. Εξάρχου, ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ζαγορίων κ. Ευάγγελος Παπιγκιώτης και ο κ. Παπαϊωάννου Χαρητάκης, Δρ Βιολογίας της Αναπτυξιακής ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε., ο οποίος μας παρουσίασε το Γεωπάρκο Βίκου - Αώου: γεωγραφία και χωρικά χαρακτηριστικά, γεωλογική εξέλιξη, πετρώματα, ποτάμια, ρήγματα, ποτάμιες αναβαθμίδες, σπήλαια, δρακόλιμνες (παγετωνικές μορφές), τπ πέτρινο δάσος, πολιτισμικοί πόροι, βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα, η άγρια πανίδα, η χλωρίδα.
Μετά την παρουσίαση του γεωπάρκου Βίκου- Αώου κατευθυνθήκαμε στο Μονοδένδρι κι από κει στην θέση θέας Οξιά όπου η ομάδα μας μετά από σύντομο περπάτημα απόλαυσε την φαντασμαγορική θέα της αρχής του φαραγγιού .
Απο κει με το λεωφορείο πήγαμε στο ορεινό χωριό Βίτσα. Με τη συνοδεία του κ.Παπαϊωάννου Χαρητάκη και της κ. Παναγιωτοπούλου Κατερίνας ξεκινήσαμε την δίωρη πεζοπορία στην σκάλα της Βίτσας, λιθόστρωτο μονοπάτι που ένωνε το χωριό με το γεφύρι του Μίσου και μετά συνεχίσαμε έως το γεφύρι του Κόκορη- Νούτσου . Μία διαδρομή ~ 5χλμ. / 2 ωρών.
Η ομάδα κατέληξε στο χωριό Τσεπέλοβο για φαγητό.
Η 3η ημέρα ήταν αφιερωμένη στο νοτιοδυτικό τμήμα του Γεωπάρκου κοντά στην πόλη της Κόνιτσας σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Κόνιτσας. Την ενημέρωση και συνοδεία στην πεζοπορία ανέλαβε ο κ. Καραμπίνας Φίλιππος. Ενημερωθήκαμε για την χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, την γεωλογία, την βιοποικιλότητα, την τοπική ιστορία και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Κόνιτσας.
Η πρώτη στάση ήταν στο Γεφύρι του Βοϊδομάτη και ακολούθησε πεζοπορία εντός του εθνικού δρυμού Βίκου - Αώου. Στη συνέχεια προς Κόνιτσα κάναμε την δεύτερη στάση στο γεφύρι Αώου στην Κόνιτσα.
Φθάσαμε στην Πόλη της Κόνιτσας, όπου σταθμεύσαμε στην πλατεία μπροστά στο Δημαρχείο. Ανηφορίσαμε στην άνω πόλη όπου είδαμε το σπίτι της Χάμκους, μάνας του Αλή-Πασά, το σπίτι του Αγίου Παΐσιου και άλλα παραδοσιακά κτίσματα.
Γεύμα σε παραδοσιακή ταβέρνα της περιοχής. Το απόγευμα επιστροφή στα Γιάννενα.
Μαθητές και καθηγητές είναι γοητευμένοι για την ασυναγώνιστη φυσική ομορφιά και ηρεμία του γεωπάρκου του Βίκου - Αώου. Οι διαδρομές μέσα σε ασφαλή ορειβατικά μονοπάτια, ήπιας δυσκολίας, με έμπειρους οδηγούς- συνοδούς ενθουσίασαν τους μαθητές μας.
«Δεν ξέρω γιατί, αλλά αυτό που κάνουμε σήμερα, πολύ μου αρέσει!»Πέντε διαφορετικοί τύποι χαρακτηριστικών οικοσυστημάτων, που διακρίνονται μεταξύ τους ξεκάθαρα από την επικρατούσα βλάστηση, απλώνονται στην ευρύτερη περιοχή του Γεωπάρκου Βίκου -Αώου. Στα χαμηλά υψόμετρα, 375μ. έως 700μ., συναντούμε αείφυλλους σκληρόφυλλους θαμνώνες, πιο πάνω δρυοδάση (700μ - 1000μ.), στα μεσαία υψόμετρα (1.000μ. έως 1.600μ.) δάση κωνοφόρων και οξυάς, στα μεγάλα υψόμετρα (1.600μ. έως 2.000μ.) δάση λευκόδερμης πεύκης (ρόμπολο) και στα ανώτερα υψόμετρα (2.000μ. έως 2.637μ.) υποαλπικά και αλπικά λιβάδια. Τα οικοσυστήματα αυτά αρκετά συχνά απλώνονται σε σχετικά μεγάλες εκτάσεις ή σχηματίζουν μικτά σύνολα, δίνοντας τη μορφή ενός σύνθετου μωσαϊκού. Επίσης, στην περιοχή εμφανίζονται και άλλα οικοσυστήματα, τα οποία καταλαμβάνουν μικρότερες εκτάσεις, όπως είναι οι βραχώδεις πλαγιές, τα φαράγγια, οι ορθοπλαγιές των μεγάλων βουνών, οι λίμνες και τα ποτάμια. Επίσης συναντούμε χαρακτηριστικά «ανθρωπογενή οικοσυστήματα», σε ορισμένα από τα οποία η επίδραση στη διαμόρφωση αυτών είναι ιδιαίτερα έντονη, όπως για παράδειγμα στον κάμπο της Κόνιτσας.
Όλα τα παραπάνω οικοσυστήματα φιλοξενούν έναν μεγάλο αριθμό ειδών χλωρίδας και άγριας πανίδας που διαφέρει σε κάθε περίπτωση ανάλογα με τις οικολογικές απαιτήσεις τους. Στην ευρύτερη περιοχή του Γεωπάρκου φύονται πάνω από 1.700 είδη και υποείδη φυτών και ζουν γύρω στα 250 είδη σπονδυλόζωων καθώς και πολυάριθμα είδη ασπονδύλων.
Πλούσια είναι η άγρια πανίδα των θηλαστικών της περιοχής του Γεωπάρκου τόσο σε συνολικό αριθμό ειδών (60) όσο και στην παρουσία σπάνιων και προστατευόμενων ειδών. Σχεδόν όλα τα μεγάλα θηλαστικά της ηπειρωτικής Ελλάδας, όπως το αγριόγιδο των Βαλκανίων, η αρκούδα, ο λύκος, ο αγριόγατος, η βίδρα και το ζαρκάδι παρουσιάζουν αξιόλογους πληθυσμούς στην περιοχή.
Από το σύνολο των 161 ειδών πουλιών του Γεωπάρκου αναφέρουμε την παρουσία ορισμένων σπάνιων, όπως ο ασπροπάρης, ο χρυσαετός, ο μεγάλος μαύρος δρυοκολάπτης, η τοιχόδρομα και ο νεροκότσυφας.
Από τα 11 αμφίβια του Γεωπάρκου αξιοσημείωτη είναι η παρουσία του αλπικού τρίτωνα και από τα 21 ερπετά της κρασπεδωτής χελώνας. Τέλος, από τα 12 είδη ψαριών αξίζει να αναφέρουμε το ενδημικό είδος των ποταμών Αώου και Σαραντάπορου, τον πινδοβίνο καθώς και την πέστροφα.
Στην ευρύτερη περιοχή του Γεωπάρκου φύεται ένας μεγάλος αριθμός ειδών χλωρίδας περισσότερα από 1.700 είδη και υποείδη. Την υψηλή χλωριδική αξία της ευρύτερης περιοχής του Γεωπάρκου την αντιλαμβανόμαστε αν λάβουμε υπόψη πως ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των φυτών της χώρας μας. Αιτία του φαινομένου αυτού είναι οι μεγάλες υψομετρικές διακυμάνσεις και το πολυσχιδές ανάγλυφο των επιμέρους ορεινών συγκροτημάτων, τα οποία κυμαίνονται από 371 έως 2.637μ. υψόμετρο, αλλά και οι κατά τόπους ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν.
Από τα φυτά με φαρμακευτικές ιδιότητες στα πολύ ενδιαφέροντα συγκαταλέγονται η μέντα, το φασκόμηλο, η σατουρέγια, το θυμάρι και το τσάι του βουνού. Όσοι κατείχαν τα μυστικά των φαρμακευτικών φυτών του Βίκου ήταν περιζήτητοι και ονομαστοί ως «Βικογιατροί».
Επίσης, στα βουνά του Γεωπάρκου φύονται πολλά σπάνια ενδημικά και προστατευόμενα είδη, όπως το κενταύρειο της Τύμφης, το σέδο, η μπορνμουελέρα της Τύμφης, η σολδανέλλα της Πίνδου, η ραμόντα η σερβική, η πινγκουίκουλα η κρυσταλλοειδής κ.ά.
(Πληροφορίες από το βιβλίο: Γεωπάρκο Βίκου -Αώου, Οδηγός Επισκέπτη, Εκδ. Περιφέρεια Ηπείρου, Αναπτυξιακή Ηπείρου Α.Ε., Ιωάννινα 2017 )